Online Terapiye Başlamadan Önce Bilmeniz Gerekenler

Online Terapi Kimler İçin Uygundur?

Online terapi, sanılanın aksine sadece pandemi döneminde ihtiyaç duyulan geçici bir çözüm değildir. Günümüzde pek çok kişi için kalıcı ve etkili bir destek yöntemidir. Peki, kimler online terapiden fayda sağlayabilir?

1. Yoğun Çalışanlar ve Zaman Sorunu Yaşayanlar

• İş saatleri dışında kliniğe gitmekte zorlananlar

• Yoğun tempoda çalışan profesyoneller

• Çalışan ebeveynler
  Bu gruptaki bireyler için seansa birkaç dakika kala bağlantı kurmak, terapiyi daha sürdürülebilir hale getirir.

2. Küçük Yerleşim Yerlerinde Yaşayanlar

Bazı şehirlerde veya kasabalarda uzman seçenekleri sınırlı olabilir. Online terapi sayesinde birey, ülke genelinde ya da yurtdışındaki terapistlerle çalışma imkânı bulur.

3. Evden Çıkmakta Zorlanan Bireyler

• Sosyal fobi, agorafobi veya panik bozukluğu yaşayanlar

• Fiziksel engeli olanlar

• Psikolojik olarak kendini “güvende” hissetmek isteyenler
  Bu bireyler için online ortamda görüşme, terapiye ulaşımı çok daha kolaylaştırır.

4. Gizlilik ve Anonimlik Arayanlar

Bazı kişiler terapiye başlamadan önce, kimseye görünmeden bu süreci deneyimlemek ister. Online terapi, daha az kaygı hissederek destek alma imkânı sunar.

5. Yurt Dışında Yaşayan Türkler

Farklı bir ülkede yaşayıp anadilinde psikolojik destek almak isteyen bireyler için online terapi büyük bir kolaylıktır. Bu şekilde kültürel olarak daha uyumlu bir terapist ile görüşme sağlanabilir.

Online Terapi ile Yüz Yüze Terapi Arasındaki Farklar

Online terapi ile yüz yüze terapi temelde aynı hedefi taşır: bireyin duygusal ihtiyaçlarını karşılamak, sorunlarıyla başa çıkma becerilerini güçlendirmek ve içsel dengesini kurmak. Ancak uygulama biçimi açısından bazı farklar vardır. İşte her iki yöntemin avantaj ve sınırlarını daha iyi anlamanı sağlayacak temel farklılıklar:

Benzerlikler

• Her iki yöntem de profesyonel bir terapist ile belirli bir süre içinde yapılandırılmış seanslar içerir.

• Terapist, terapötik yaklaşımını (örneğin BDT, şema terapi) her iki ortamda da uygulayabilir.

• Duyguların düzenlenmesi, geçmişin işlenmesi, ilişkilerin ele alınması gibi hedefler değişmez.

Farklar

Online Terapi Etkili mi?

Araştırmalar, online terapinin özellikle anksiyete, depresyon ve stres yönetimi gibi alanlarda yüz yüze terapi kadar etkili olduğunu gösteriyor. Hatta bazı danışanlar, kendi ortamlarında oldukları için daha rahat açıldıklarını ifade ediyor.

Anahtar nokta: Hangi yöntem olursa olsun, önemli olan terapist ile kurulan güven ilişkisi ve sürece olan bağlılıktır.

Hangi Terapi Yöntemleri Online Olarak Uygulanabilir?

Online terapide kullanılabilecek teknikler, yüz yüze terapiden çok da farklı değildir. Önemli olan, terapistin uyguladığı yöntemin uzaktan iletişime uyarlanabilir olmasıdır. İşte online terapide en yaygın kullanılan ve etkili olan terapi yaklaşımları:

1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Online terapiye en uygun ve en sık kullanılan yöntemlerden biridir.

• Düşünce kalıplarının fark edilmesi

• Davranışların yeniden yapılandırılması

• Seanslar arasında verilen “ev ödevleri” ile süreç desteklenir

2. Şema Terapi

• Özellikle ilişki problemleri, tekrarlayan duygusal döngüler, çocukluk travmaları gibi konularda etkilidir

• Terapist danışanın yaşam kalıplarını keşfetmesine ve dönüştürmesine yardımcı olur

• Görsel materyaller, metaforlar, yönlendirmeli egzersizler online ortama adapte edilebilir

3. Çözüm Odaklı Terapi

• Kısa süreli ve hedef odaklıdır

• Mevcut güçlü yönleri keşfetmeye ve çözüm üretmeye odaklanır

• Özellikle motivasyon eksikliği, kararsızlık gibi durumlarda online ortamda çok etkili olabilir

4. EMDR (Sınırlı Uygulama ile)

• Göz hareketleriyle travmatik anıların yeniden işlenmesini hedefler

• Bazı terapistler, özel online EMDR protokolleriyle uygulama yapmaktadır

• Uygun teknik alt yapı ve eğitimli terapist ile mümkün olabilir

5. Psikoeğitim ve Destekleyici Danışmanlık

• Özellikle kaygı yönetimi, sınav stresi, ilişki sorunları gibi alanlarda bilgi ve farkındalık çalışmaları yürütülür

• Gençler ve ebeveynler için online danışmanlık oldukça verimli olabilir

Online Terapide Dikkat Edilmesi Gereken Teknik Konular

Online terapinin sağlıklı ve verimli geçmesi için sadece ruhsal hazırlık değil, teknik altyapının da uygun olması gerekir. Çünkü dikkat dağınıklığı, bağlantı kopmaları veya mahremiyet sorunları, seansın verimini ciddi şekilde düşürebilir.

İşte dikkat etmen gereken temel teknik konular:

1. Güvenli ve Kesintisiz İnternet Bağlantısı

• Seans sırasında bağlantı kopması ya da ses-görüntü donmaları, terapötik süreci sekteye uğratabilir.

• Mobil veri yerine sabit, güçlü bir Wi-Fi tercih edilmelidir.

• Bağlantı hızını seans öncesinde test etmek faydalı olur.

2. Sessiz ve Rahatsız Edilmeyecek Bir Ortam

• Seansın verimli geçmesi için yalnız ve sessiz bir ortamda olmalısın.

• Kapıyı kapatmak, kulaklık kullanmak ve bildirimleri sessize almak odaklanmayı artırır.

• Ev ortamında mahremiyet sağlanamıyorsa, arabada ya da açık ofis dışında bir alanda terapi yapılabilir.

3. Kulaklık ve Kamera Kullanımı

• Kulaklık kullanmak sesin daha net iletilmesini sağlar ve mahremiyeti korur.

• Kamera, beden dilinin ve mimiklerin daha iyi gözlemlenmesini sağlar.

Göz teması kurulamasa da, görüntü paylaşımı bağ kurmayı kolaylaştırır.

4. Uygulama Seçimi ve Güvenlik

• Zoom, Google Meet, WhatsApp, terapiye özel platformlar (Therapynotes, Cliniko vb.) kullanılabilir.

• Terapi yapılan platform şifreli bağlantı (end-to-end encryption) sağlamalıdır.

• Terapistin kullandığı uygulamanın gizlilik politikasını mutlaka öğrenin.

5. Seans Kaydı Alınmamalıdır

• Hiçbir şekilde ses veya görüntü kaydı alınmamalı; karşılıklı güvenin en önemli unsurlarından biridir.

• Terapistin de yasal olarak kayıt tutması uygun değildir (istisnai durumlar hariç, bilgilendirme yapılmadan asla!).

Online Terapinin Avantajları

Online terapi yalnızca kolay ulaşılabilir olmasıyla değil, aynı zamanda konfor, süreklilik ve esneklik gibi pek çok avantajıyla öne çıkar. İşte bu terapi yöntemini tercih edenlerin sıkça dile getirdiği avantajlar:

1. Zaman ve Mekân Bağımsızlık

• Ulaşım derdi olmadan, yalnızca bağlantı kurarak terapiye katılabilirsin.

• Seyahatteyken, tatildeyken, hatta yurt dışında bile terapi sürecin devam edebilir.

2. Geniş Terapist Seçeneği

• Kendi şehrindeki seçeneklerle sınırlı kalmazsın.

• Uzmana ulaşmak daha kolay olur, kendine en uygun terapisti bulma şansın artar.

• Farklı terapi yaklaşımlarına sahip kişilerle çalışmak mümkün hâle gelir.

3. Ev Ortamında Daha Rahat Hissedilmesi

• Özellikle kaygı seviyesi yüksek danışanlar için ev ortamında olmak güven verici olabilir.

• Tanıdık bir alanda daha açık konuşmak, duyguları paylaşmak kolaylaşır.

4. Esnek Seans Planlaması

• Yoğun iş temposuna rağmen seans düzeni bozulmaz.

• Öğle arası, akşam saatleri veya hafta sonu seansları daha kolay organize edilebilir.

5. Terapötik Sürecin Sürekliliği

• Taşınma, tatil, hastalık gibi nedenlerle yüz yüze terapilerin aksaması yaygındır.

• Online terapi sayesinde terapi süreci ara vermeden, düzenli şekilde devam ettirilebilir.

Online Terapinin Zorlukları ve Sınırları

Online terapi birçok avantaj sunsa da, her birey için her zaman en uygun yöntem olmayabilir. Sürece başlamadan önce, olası sınırlamaları ve dikkat edilmesi gereken durumları bilmek, hayal kırıklığını önler ve daha sağlıklı bir beklenti oluşturur.

1. Duygusal Temasın Daha Zor Kurulması

• Özellikle ilk seanslarda ekrandan bağ kurmak zorlayıcı olabilir.

• Bazı kişiler, fiziksel ortamda kurulan “enerji” ve güveni online ortamda hissetmeyebilir.

Ancak zamanla bu bağ gelişebilir; ilk izlenim kalıcı olmak zorunda değildir.

2. Teknik Aksaklıklar

• Bağlantı sorunları, donmalar veya ses gecikmeleri yaşanabilir.

• Bu kesintiler özellikle duygusal yoğunluğu yüksek seanslarda süreci bozabilir.

• Bu yüzden seans öncesi internet ve cihaz kontrolü önemlidir.

3. Mahremiyet Sorunu Yaşanması

• Evde başkalarının varlığı, konuşmaların duyulma kaygısı gibi faktörler danışanı baskılayabilir.

• Bu da seansın derinliğini ve açıklık düzeyini etkileyebilir.

• Çözüm olarak: kulaklık kullanmak, sessiz bir oda seçmek, ihtiyaç varsa arabada ya da farklı bir alanda görüşme yapmak önerilir.

4. Kriz Müdahalesi Zorlaşabilir

• Şiddetli depresyon, intihar düşüncesi, psikotik epizot gibi acil müdahale gerektiren durumlar için online terapi yeterli olmayabilir.

• Bu tür vakalarda yüz yüze destek ya da hastane başvurusu gerekebilir.

5. Çocuklarla Yapılandırılmamış Görüşmelerde Zorluk

• Özellikle küçük yaştaki çocuklarla, oyun ve etkileşim temelli terapiler online ortamda sınırlı kalabilir.

• Ebeveyn danışmanlığı bu noktada daha verimli olabilir.

Terapist Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Online terapi sürecinin etkili olabilmesi için doğru terapisti seçmek, en az yöntemin kendisi kadar önemlidir. Çünkü tüm psikoterapi süreçlerinin temelinde, güvene dayalı bir ilişki yatar. İşte online terapist seçerken dikkat etmeniz gereken önemli noktalar:

1. Uzmanlık Alanı ve Eğitimi

• Terapist bir psikolog, psikolojik danışman ya da psikiyatrist olmalıdır.

• Mezun olduğu üniversite, aldığı ek eğitimler ve süpervizyon süreçleri önemlidir.

• Özellikle uyguladığı terapi ekolünü açıklayan terapistlere yönelmek güven vericidir.

2. Online Terapide Deneyimi Var mı?

• Online ortamda çalışmak farklı beceriler gerektirir.

• Terapistin daha önce online danışanlarla çalışmış olması, sürecin verimliliğini artırır.

• “Online terapi ile ilgili tecrübeniz nedir?” sorusu ilk görüşmede sorulabilir.

3. Uyguladığı Terapi Yaklaşımı

• Her terapistin çalıştığı terapi ekolü farklıdır (BDT, şema terapi, çözüm odaklı vb.).

• Kendi ihtiyacınızla terapistin yöntemi uyuşuyor mu?

• Web sitesinde ya da ilk görüşmede bu bilgiler net şekilde paylaşılmalıdır.

4. Etik ve Gizlilik İlkelerine Uygunluk

• Terapistin KVKK’ya (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu) uygun hareket ettiğinden emin olun.

• Seansların kayıt altına alınmadığını ve gizliliğin garanti altına alındığını mutlaka öğrenin.

• Yazılı gizlilik sözleşmesi sunan terapistler tercih edilebilir.

5. İlk Görüşmeyi “Deneme” Olarak Değerlendirin

• Online terapide ilk seans, sadece konuyu anlatmak değil; aynı zamanda terapistle uyumunuzu değerlendirme sürecidir.

• İlk görüşme sonunda kendinizi rahat ve güvende hissetmiyorsanız, farklı bir terapisti değerlendirmekten çekinmeyin.

Online Terapiye Nasıl Hazırlanmalısınız?

Online terapi, sadece bağlantıya tıklayıp başlanan bir görüşmeden ibaret değildir. Fiziksel olarak bilgisayar başında olmanız yeterli olsa da, zihinsel ve duygusal olarak da hazırlanmanız, seansın verimini doğrudan etkiler.

İşte online terapiye başlamadan önce yapmanız gereken hazırlıklar:

1. Beklentilerinizi ve Hedeflerinizi Netleştirin

• “Bu süreçten ne bekliyorum?”

• “Hangi konularda destek almak istiyorum?”
  Bu soruları kendinize sormanız, terapiste aktaracağınız ilk bilgiler açısından çok değerlidir.

2. Seans Öncesi Kısa Bir Mola Verin

• Günlük koşuşturmanın ortasında direkt seansa girmek yerine 5-10 dakikalık bir geçiş süresi ayırın.

• Sessiz bir ortam yaratın, bir bardak su alın ve mümkünse kısa bir nefes egzersizi yapın.
  Bu geçiş, zihinsel odaklanmayı kolaylaştırır.

3. Not Almak İçin Hazırlıklı Olun

• Seans sırasında bazı önemli noktaları not almak isteyebilirsiniz.

• Özellikle “ev ödevi” verilen seanslarda bu alışkanlık süreci destekler.

4. Duygularınızla Temas Kurmaya Açık Olun

• Online ortamda duygularınızı bastırma eğilimi gösterebilirsiniz.

• Ancak etkili bir terapi, içtenliğe ve açıklığa dayanır.

Unutmayın: Bu alan sizin için güvenli, yargılayıcı değil, destekleyici.

5. Seans Sonrası Kendinize Zaman Tanıyın

• Seans sonrası hemen başka bir iş veya toplantıya geçmemeye çalışın.

• Duygusal işlemlerinizi tamamlamanız için 10-15 dakikalık bir alan bırakmak faydalı olur.

Gizlilik ve Güvenlik Konusunda Bilmeniz Gerekenler

Online terapi sürecinde güven sadece terapistle olan bağ ile değil, veri güvenliği ve mahremiyetle de ilgilidir. Danışanların en büyük çekincelerinden biri “Görüşmeler kayıt altına alınır mı?” veya “Beni biri dinleyebilir mi?” gibi endişelerdir. İşte bilmeniz gereken temel noktalar:

1. Seanslar Kayıt Altına Alınmamalıdır

• Terapi süreci gizlidir ve yasal olarak hiçbir seans, danışanın yazılı izni olmadan kayıt altına alınamaz.

• Kayıt alınması gerektiğinde (örneğin süpervizyon için) danışandan açık onay alınmalıdır.

Kayıt almak hem etik dışıdır hem KVKK’ya aykırıdır.

2. KVKK ve Etik Kurallara Uygunluk

• Türkiye’deki tüm terapistler Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında gizlilik sağlamakla yükümlüdür.

• Terapistinizin çalıştığı platformun veya kliniğin bu yasal düzenlemelere uygun hareket ettiğinden emin olun.

3. Şifreli ve Güvenli Bağlantı Kullanımı

• Zoom, Google Meet gibi platformlar şifreli bağlantı sunar.

• Terapistiniz seans linkini özel olarak sizinle paylaşmalı, genel erişime açık olmamalıdır.

• Girişte şifre ve bekleme odası gibi güvenlik adımları bulunmalıdır.

4. Ortamınızın Mahremiyetini Sağlayın

• Siz de görüşmenin yapılacağı alanı mümkün olduğunca sessiz, özel ve rahatsız edilmeyecek bir şekilde ayarlamalısınız.

• Kulaklık kullanmak sadece ses kalitesini değil, mahremiyeti de artırır.

5. Sözleşme ve Onam Formları

• Terapistler genellikle ilk seans öncesinde gizlilik sözleşmesi ve bilgilendirilmiş onam formu gönderirler.

• Bu formları dikkatlice okuyup, anlayarak onaylamanız önemlidir.

Online Terapiye Uyum Sağlamak Zor mu?

Online terapiye ilk defa başlayacak olan birçok kişi için “ekrandan terapi olur mu?” ya da “gerçekten etkili mi?” gibi soru işaretleri oldukça yaygındır. Bu şüpheler oldukça doğal olsa da, çoğu danışan kısa sürede online ortama adapte olmakta zorluk çekmez.

1. Başta Garip Hissetmek Normaldir

• Bilgisayar veya telefon ekranından duygularınızı paylaşmak ilk etapta yapay veya zorlayıcı gelebilir.

• Ancak birkaç seans sonrasında, terapistin yaklaşımı ve sürecin yapısı sayesinde bu mesafe giderek azalır.

2. Bağ Kurma Ekran Arkasında da Mümkün

• Terapötik ilişki sadece fiziksel yakınlıktan ibaret değildir.

• Dinlenmek, anlaşılmak, yargılanmamak gibi temel ihtiyaçlar karşılandığında ekranın ötesindeki insanla da güçlü bir bağ kurulabilir.

3. Kendi Ortamında Olmak Rahatlık Sağlar

• Danışanlar çoğu zaman kendi evlerinde, kendilerini güvende hissettikleri bir ortamda daha açık konuşurlar.

• Bu da terapiye uyumu kolaylaştıran önemli bir faktördür.

4. Uyum Süreci Bireye Özeldir

• Kimileri ilk seansa adapte olurken, kimileri için 2–3 görüşme gerekebilir.

• Terapiye uyum bir süreçtir ve her danışan bu süreci kendi hızında tamamlar.

Unutma: Uyum sağlayamadığını düşünüyorsan bunu terapistinle paylaşman sürecin yeniden yapılandırılmasına yardımcı olur.

Hangi Durumlarda Online Terapi Yeterli Olmayabilir?

Online terapi çoğu psikolojik destek süreci için etkili olsa da, bazı durumlarda yüz yüze görüşme ya da daha kapsamlı müdahaleler gerekebilir. Bu durumların bilinmesi, hem danışanın güvenliğini sağlamak hem de sürecin doğru yönlendirilmesi açısından önemlidir.

1. Psikotik Bozukluklar

• Gerçeklik algısında bozulma yaşayan bireyler (şizofreni, sanrısal bozukluklar gibi)

• Halüsinasyon, paranoya gibi belirtiler yaşayan bireyler
  Bu tür vakalarda yüz yüze takip ve medikal tedavi süreci daha güvenli bir seçenektir.

2. Yoğun İntihar Düşünceleri

• Kişinin kendine zarar verme riski varsa

• Sürekli intihar düşünceleriyle baş edemiyorsa
  Online ortamda müdahale süresi kısıtlı olabileceğinden, bu bireylerin kriz müdahalesi alabileceği fiziksel ortamlara yönlendirilmesi gerekir.

3. Ağır Bağımlılıklar

• Alkol, madde veya davranışsal bağımlılık durumlarında fiziksel değerlendirme ve çevresel kontrol de önemlidir.

• Detoks süreçleri, rehabilitasyon merkezlerinde yapılmalıdır.

4. Küçük Çocuklarla Oyun Temelli Terapi

• 5–9 yaş aralığında, özellikle oyun terapisine ihtiyaç duyan çocuklarla online terapi sınırlı kalabilir.

• Ebeveyn danışmanlığı yapılabilir ancak çocuğun sürece dahil edilmesi için yüz yüze terapi daha etkilidir.

5. Ev Ortamında Mahremiyet Sağlanamıyorsa

• Eğer danışan güvenli bir ortamda konuşamıyorsa (örneğin şiddet öyküsü, aile içi çatışma, gizlilik ihtiyacı)
  Online terapi yerine daha korunaklı bir alanda yüz yüze destek daha sağlıklı olabilir.

Bu tür özel durumlar için terapist, ilk seans ya da ön görüşmede gerekli yönlendirmeleri yapmalıdır.

Sonuç: Online Terapi, Erişilebilir ve Etkili Bir Destek Yolu Olabilir

Modern yaşamın hızlı temposu, artan stres düzeyi ve bireylerin zamanla mekânı daha esnek kullanma ihtiyacı, psikolojik destek süreçlerini de dönüştürdü. Online terapi, bu değişimin en önemli adımlarından biri olarak artık hayatın tam merkezinde yer alıyor.

Bugün birçok kişi, seans için fiziksel bir kliniğe gitmeden, kendi yaşam alanından çıkmadan bir uzmanla derinlemesine, profesyonel bir psikoterapi süreci yürütebiliyor. Üstelik bunu güvenli, konforlu ve esnek bir biçimde yapabiliyor.

Elbette her danışan için uygun olmayabilir, bazı özel durumlar yüz yüze desteği gerektirebilir. Ancak çoğu kişi için online terapi, hem psikolojik iyilik hâline ulaşmak, hem de süreci sürdürülebilir hâle getirmek açısından oldukça etkili bir yöntemdir.

Unutma:

• Doğru terapistle,

• Uygun teknik koşullarda,

• Hazırlıklı ve açık bir ruh hâliyle çıktığın bu yolculuk;
  sana kendini daha iyi tanıma, sorunlarını dönüştürme ve içsel gücünü keşfetme fırsatı sunar.

👉 Eğer hâlâ “online terapi bana göre mi?” diye düşünüyorsan, bir ön görüşme seansı planlayarak süreci deneyimleyebilirsin. Çoğu uzman bu ilk görüşmeleri tanışma niteliğinde ücretsiz veya indirimli olarak sunar.