İçindekiler
Online Psikolog Hizmeti Alırken Hangi Terapi Yöntemleri Kullanılır? Online terapi almak isteyen birçok kişi, “Psikologla online görüşürken hangi terapi yöntemi kullanılır? Bana uygun yaklaşım hangisi olur?” gibi sorular sorar. Terapi yöntemleri sadece seans sırasında kullanılan teknikler değil, aynı zamanda danışanın problemlerine yaklaşım biçimini belirler.
Bu yazıda, en sık kullanılan terapi yöntemlerini, bunların online ortamda nasıl uygulandığını ve hangi durumlarda tercih edilebileceğini detaylıca ele alacağız. Böylece online psikolojik destek almaya karar verirken kendinize en uygun yaklaşımı seçmenize yardımcı olmayı hedefliyoruz.
Online Psikolog Hizmeti Alırken Terapi Yöntemi Seçiminin Önemi
Online psikolog hizmeti yalnızca bir “sohbet” değil, planlı ve yapılandırılmış bir psikoterapi sürecidir. Terapide hangi yöntemin uygulanacağı, danışanın ihtiyaçlarına, sorun alanlarına ve hedeflerine göre belirlenir.
Her terapi herkese uygun mudur?
Hayır. Her terapi yöntemi, farklı problemlere ve kişilik yapılarına daha uygun olabilir. Örneğin:
Yoğun travma anıları olan biri için EMDR önerilirken,
Düşünce kalıplarını değiştirmek isteyenler için BDT daha uygundur.
Bu yüzden terapiye başlamadan önce psikoloğunuzla hedefleriniz, beklentileriniz ve geçmiş deneyimleriniz üzerine konuşmak çok önemlidir.
Online ortamda terapi yöntemi seçimini etkileyen faktörler
Online terapide de yüz yüze görüşmelerdeki gibi yöntem seçimi danışanın ihtiyaçlarına göre planlanır. Ancak platformun özellikleri, teknik imkanlar ve kişinin dijital rahatlığı da önemlidir. Örneğin:
Görsel-işitsel uyarılarla çalışan EMDR’de ekran paylaşımı ve bağlantı kalitesi kritik olabilir.
BDT veya Şema Terapi, not paylaşımı ve görev takibi için dijital araçlardan kolayca yararlanabilir.
Danışanın beklentileri ve ihtiyaçları nasıl belirlenir?
Profesyonel terapistler online görüşmenin ilk aşamalarında şu adımları uygular:
Danışanın hedeflerini netleştirme,
Sorun alanlarını keşfetme,
Terapi geçmişini değerlendirme,
En uygun yöntemi birlikte seçme.
Bu süreçte danışanın onayı ve tercihleri mutlaka dikkate alınır. Terapötik ittifak dediğimiz bu işbirliği, online ortamda da yüz yüze görüşmeler kadar değerlidir.
Endorfin hormonu ne işe yarar merak ettiniz mi?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
Online psikolog hizmetlerinde en yaygın ve bilimsel temelli kullanılan yöntemlerden biri Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)’dir. Kanıt temelli oluşu ve yapılandırılmış doğası sayesinde online ortama kolayca adapte edilebilir.
BDT nedir ve nasıl çalışır?
BDT, kişinin:
Olumsuz düşünce kalıplarını fark etmesini,
Bu kalıpları daha işlevsel düşüncelerle değiştirmesini,
Duygu ve davranışlarını daha sağlıklı hale getirmesini hedefler.
Seanslarda danışanla birlikte düşünce–duygu–davranış döngüsü keşfedilir ve pratik tekniklerle bu döngü değiştirilir.
Online ortamda BDT uygulamaları
BDT, yapılandırılmış bir yaklaşım olduğu için online ortamda da çok etkilidir. Terapi seanslarında:
PDF veya görseller paylaşılabilir,
Düşünce kayıt formları online doldurulabilir,
Ara ödevler ve haftalık planlar kolayca takip edilebilir.
Psikolog ve danışan dijital araçlar yardımıyla birlikte çalışarak değişimi destekler.
Hangi sorunlarda BDT tercih edilir?
BDT, özellikle:
EMDR Terapisi
EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) terapisi, özellikle travmatik anılar, yoğun korkular veya stresle baş etmede güçlük yaşayanlar için geliştirilmiş, kanıt temelli bir yaklaşımdır. Son yıllarda online ortamda da uygulanabilirliği artmıştır.
EMDR nedir? Temel prensipleri
EMDR terapisi, beynin travmatik anıları işlemesini ve bu anılara dair duygusal yükü azaltmasını hedefler. Temel yaklaşımı şudur:
Danışanın rahatsız edici anıları belirlenir.
Bu anı üzerine odaklanırken bilateral (iki yönlü) uyarım yapılır (göz hareketleri, sesler veya dokunsal uyarılar).
Beyin bu anıyı işleyerek daha az rahatsız edici bir hâle getirir.
EMDR, travmanın yalnızca konuşarak çözülmesinin güç olduğu durumlarda son derece etkilidir.
Online EMDR uygulanabilir mi?
Evet. Günümüzde online EMDR uygulamaları yaygınlaşmıştır. Terapi sırasında:
Psikolog ekran üzerinden göz hareketlerini yönlendirebilir.
Dijital uygulamalar veya videolar bilateral uyarım sağlayabilir.
Sesli komutlarla veya ritmik seslerle uyarım yapılabilir.
Online EMDR’de en önemli unsur teknik ekipman ve bağlantı kalitesinin yeterli olmasıdır. Bu nedenle psikolog seans öncesinde danışanı bilgilendirir ve gerekirse uygun bir sistem kurulmasına yardımcı olur.
Psikolojik kalp çarpıntısının tedavisi nasıl olur bu yazımızda anlattık.
Hangi durumlarda EMDR tercih edilir?
EMDR özellikle:
Tekil travmalar (kaza, saldırı, afet deneyimi)
Karmaşık veya çocukluk çağı travmaları
Yoğun kaygı ve panik atak
Fobiler
İlişki travmaları ve ayrılık sonrası duygusal yük
gibi durumlarda önerilir.
EMDR, danışanın istemediği hâlde sürekli hatırladığı sahneleri, aşırı duygusal tepkileri ve kaçınma davranışlarını azaltmak için kullanılır.
Şema Terapi
Şema Terapi, daha derin kökenli, çocukluktan gelen kalıplaşmış düşünce ve duyguları anlamaya ve değiştirmeye odaklanan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Özellikle kronik sorunlarda ve kişilik örüntülerinde çok etkilidir.
Şema Terapi nedir? Dayandığı teorik çerçeve
Şema Terapi, çocuklukta gelişen ve yetişkinlikte otomatikleşmiş “şemalar”ın (inanç kalıpları) bireyin yaşamını nasıl etkilediğini araştırır.
“Sevilmeye layık değilim”, “Kimseye güvenilmez” gibi temel inançlar şema örnekleridir.
Bu şemalar, tekrar eden ilişki sorunlarına, kendine zarar verici davranışlara veya duygusal patlamalara yol açabilir.
Amaç, bu şemaları fark etmek, kökenini anlamak ve daha sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmektir.
Online ortamda şema terapi oturumları nasıl ilerler?
Şema Terapi online ortamda da başarıyla uygulanabilir:
Görüşmelerde şema keşfi için detaylı öykü alma ve soru formları kullanılır.
Çocukluk anılarına yönelik görselleştirme ve yeniden yapılandırma çalışmaları yapılır.
Psikolog, danışanın tetikleyici durumlarını analiz ederek alternatif tepkiler geliştirmesine destek olur.
Dijital formlar, görseller ve ekran paylaşımı gibi araçlar online uygulamada büyük kolaylık sağlar.
Kimler için şema terapi uygun olabilir?
Şema Terapi özellikle:
Kronik ilişki problemleri yaşayanlar
Kendilik değeri düşük olanlar
Tekrarlayan başarısızlık ve umutsuzluk hissi olanlar
Duygusal dalgalanmalar ve öfke patlamaları yaşayanlar
Travma öyküsü olan ve bunun günlük yaşamı etkilediğini hissedenler
için uygundur.
Online terapi sürecinde şemaların fark edilmesi ve adım adım dönüştürülmesi, uzun vadeli ve köklü bir değişim sağlar.
Üstün zekalı olduğunuzu düşünüyorsanız bu yazımıza bir göz atmanızı tavsiye ederim.
Online Terapide Diğer Kullanılan Yöntemler
Online psikolog hizmetlerinde yalnızca BDT, EMDR veya Şema Terapi değil; birçok farklı psikoterapi yaklaşımı da başarıyla uygulanabilir. İşte online ortamda da etkili şekilde kullanılan diğer önemli yöntemler:
Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi (SFBT)
Çözüm Odaklı Terapi, problemin geçmişine uzun uzun odaklanmak yerine danışanın hedeflerine ve çözüm kaynaklarına yönelir.
Online ortamda hızlı ve yapılandırılmış ilerleyebilir.
Soru teknikleriyle danışanın güçlü yanlarını keşfetmesini sağlar.
Özellikle belirli bir hedefe ulaşmak isteyen danışanlar için uygundur.
Örneğin, iş görüşmesi stresi, iletişim sorunları veya kısa süreli karar verme zorluklarında etkili bir yaklaşımdır.
Duygu Odaklı Terapi (EFT)
Duygu Odaklı Terapi, özellikle ilişki sorunları ve çift terapilerinde öne çıkar.
Online seanslarda çiftler ayrı veya birlikte katılabilir.
Terapist, duyguların altında yatan ihtiyaçları ortaya çıkarır ve yeni iletişim yolları geliştirir.
Güvenli bir dijital ortamda duyguları ifade etmek, yüz yüze seanslara benzer bir derinlik sağlayabilir.
Mindfulness ve kabul-kararlılık temelli yaklaşımlar
Online terapide sıklıkla kullanılan diğer güçlü yöntemlerden biri Mindfulness ve Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT)’dir.
Danışana anı fark etme, düşünceleri yargılamadan gözlemleme ve duyguları kabullenme becerisi kazandırır.
Online ortamda yönlendirilmiş meditasyonlar veya görselleştirme egzersizleri yapılabilir.
Kaygı bozuklukları, stres yönetimi ve kronik rahatsızlıklara uyum sağlama süreçlerinde etkilidir.
Terapi Yöntemi Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Online terapi almayı düşünenler için en önemli sorulardan biri de “Hangi yöntemi seçmeliyim?” sorusudur. Doğru terapi yaklaşımı, danışanın ihtiyacına ve kişisel özelliklerine göre belirlenmelidir.
Terapistin yetkinliği ve eğitimi
Her terapi yöntemi özel bir eğitim ve deneyim gerektirir.
Psikoloğun ilgili yöntemde resmi bir eğitim almış olması önemlidir.
Terapi yaklaşımını danışana açıkça anlatabilmesi ve uygulamada yeterliliği danışanın güvenini artırır.
Online terapide de psikologla bu konuyu konuşmak ve hangi yöntemleri kullanabileceğini öğrenmek çok değerlidir.
Danışanın hedefleri ve kişilik yapısı
Terapi seçimi danışanın:
Kısa mı yoksa uzun vadeli mi destek istediğine,
Sorunun ne kadar karmaşık ve köklü olduğuna,
Kendini nasıl daha rahat ifade ettiğine göre değişebilir.
Örneğin:
Daha hızlı sonuç isteyen biri Çözüm Odaklı Terapi’yi tercih edebilir.
Çocukluk şemalarıyla çalışmak isteyen biri için Şema Terapi uygundur.
İşbirliği ve uyumun önemi
Terapinin başarısı yalnızca yönteme değil, terapist–danışan işbirliğine bağlıdır.
Danışan kendini rahat hissetmeli.
Terapistle açık iletişim kurabilmeli.
Seanslarda güven ve saygı ortamı oluşmalı.
Yöntem ne olursa olsun, bu terapötik ilişki online ortamda da başarılı bir sürecin anahtarıdır.
Online terapide hangi terapi yöntemleri uygulanabilir?
Online ortamda birçok terapi yöntemi etkili bir şekilde uygulanabilir. En yaygın olanlar:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
EMDR
Şema Terapi
Çözüm Odaklı Kısa Süreli Terapi (SFBT)
Duygu Odaklı Terapi (EFT)
Mindfulness ve ACT temelli yaklaşımlar.
Profesyonel psikologlar, danışanın ihtiyacına göre uygun yöntemi belirler.
EMDR online ortamda gerçekten işe yarıyor mu?
Evet. EMDR, online ortamda da uygulanabilir. Psikologlar ekran paylaşımı, görsel yönlendirme ve ritmik sesler gibi araçlar kullanarak bilateral uyarım sağlar. Önemli olan iyi bir internet bağlantısı ve danışanın rahat bir ortamda olmasıdır.
Şema Terapi online seanslarda nasıl uygulanır?
Online Şema Terapi seansları, yüz yüze görüşmelere çok benzerdir.
Şema keşfi için detaylı öykü alma,
Görselleştirme ve yeniden yapılandırma egzersizleri,
Dijital formlar ve soru listeleriyle çalışılır.
Danışan, kendi şemalarını anlamayı ve sağlıklı başa çıkma yollarını geliştirmeyi öğrenir.
Online terapi seanslarında hangi yöntemin bana uygun olduğunu nasıl anlarım?
Bu sorunun cevabı kişiye özeldir. Online terapinin ilk aşamalarında psikolog:
Danışanın hedeflerini, ihtiyaçlarını ve öyküsünü değerlendirir.
Farklı terapi yaklaşımlarını açıklar.
Danışanın onayıyla en uygun yöntemi seçer.
Danışanın süreçte aktif rol alması ve terapiste açıkça beklentilerini söylemesi önemlidir.
Farklı yöntemler bir arada kullanılabilir mi?
Evet. Birçok psikolog entegratif (birleştirici) bir yaklaşım benimser. Örneğin, BDT teknikleriyle başladığı bir süreçte şema çalışmaları veya mindfulness uygulamaları da entegre edebilir. Bu esneklik, danışanın ihtiyaçlarına göre en etkili desteği sağlamayı amaçlar.
Online terapi yüz yüze terapi kadar etkili mi?
Araştırmalar, online terapi yöntemlerinin özellikle yapılandırılmış yaklaşımlarda (BDT gibi) yüz yüze seanslar kadar etkili olabildiğini göstermektedir. EMDR ve Şema Terapi gibi daha derin yöntemler de doğru tekniklerle online ortamda başarıyla uygulanabilir.
