İçindekiler
“Ben neden çirkinim?”, öncelikle belirtmek gerekiyor ki yürüttüğümüz psikolojik danışma süreçleri ve bilimsel araştırmalar ışığında; fazlaca insanın aklına gelen düşünceler arasında diyebiliriz bu soru için. Çok zor bir durum olduğu aşikâr, içinde yaşadığımız bedeni beğenememek.
Aysel git başımdan ben sana göre değilim
Ölümüm birden olacak seziyorum
Hem kötüyüm karanlığım biraz çirkinim
Aysel git başımdan istemiyorum
Attila İlhan
Dizelerin sahibi şairimiz Attila İlhan, çoğu kesim tarafından güzel görünümüyle de tanınan birisi olmasına rağmen bazı eserlerinde kendisini çirkin olarak adlandırmıştır. Buradan hareketle bu durum çevre aksini söylese de kişinin kendi bakış açısıyla da ortaya çıkabilir ve de Attila İlhanın bu durumu değerlendirilecek olsa insan sevdiği kişi tarafından beğenilmediğinde kendini çirkin görür diyebiliriz.
Günlük hayatta bazen kendimizi çirkin hissedebiliriz. Aynaya baktığımızda gördüklerimiz, başkalarının söyledikleri ya da sosyal medyada görünüşüyle öne çıkan insanlar, özsaygımızı olumsuz etkileyebilir. Ancak çirkinlik hissi genellikle gerçek bir durumu değil, zihnimizde oluşan algıyı yansıtır. Yani kendimizi olduğumuzdan daha kötü görebiliriz. Bu yazıda “Ben neden çirkinim?” sorusunun ardında yatan nedenleri ve özsaygıyı arttırmanın yollarını inceleyeceğiz.
Ben Neden Çirkinim? Olası Nedenler
- Bilişsel Çarpıtmalar
Bilişsel çarpıtmalar, gerçeği yanlış yorumlamamıza neden olan düşünce hatalarıdır. Örneğin, aynaya baktığınızda sadece kusurlarınıza odaklanıyorsanız, kendinizi çirkin olarak algılamanız kaçınılmaz olur. Küçük detaylara gömülerek büyük sonuçlar elde etmek burada bariz yapılan bir hatadır. Tüm benliğinizi birkaç detayla değerlendirmek kendimizi beğenmememize ve “Ben neden çirkinim?” sorusunu sormamıza yol açacaktır.
“Olmak ya da olmamak, işte tüm mesele bu!”
William Shakespeare
Bu söz sanki çirkin olduğunu düşünen kişiler güzellik inancına yönelik yazılmış gibi. Güzelsindir veya değilsindir ya hep ya da hiç bilişsel çarpıtmasına örnektir ve bu mükemmeliyetçilik en fazla yaşanılan sorun olabilir “Ben neden çirkinim?” düşüncesini yaşayan kişiler için.
- Sosyal Medyanın Etkisi
Instagram, TikTok gibi platformlarda genellikle filtreler ve düzenlenmiş fotoğraflar paylaşılır. Gerçekçi olmayan bu görüntüler, insanlarda kendi görünüşüyle ilgili memnuniyetsizlik yaratabilir. Diğer insanların muhteşem görünümlere sahip olduğunu düşünürken, insanın kendisini aynada eksikli olarak algılaması sık rastlanılan bir tablodur.
- Başka İnsanlarla Karşılaştırma
Başkalarının görünüşüyle kendimizi karşılaştırdığımızda, çoğunlukla kendi eksikliklerimize odaklanırız ve “Ben neden çirkinim?” sorusunu soramaya daha eğilimli oluruz. Ancak her insanın farklı ve kendine özgü bir güzelliği vardır. Dışarıda gördüğümüz her insanla aynı olmayabiliriz ve de bu durum bizim için bir eksiklik veya sorun değildir. Karşımızdaki kişinin de benzer veya farklı düşünce zorlukları olabilir.
- Düşük Özsaygı ve Kendine Güvensizlik
Eğer kişisel gelişim ve özsaygı konusunda eksiklik yaşıyorsanız, kendinizi objektif değerlendirmek zor olabilir. Kendi değerinizi düşük görmek, görünüşünüze dair algınızı da olumsuz etkileyebilir. İlk çocukluk yaşantıları ile birlikte oluşmaya başlayan özgüven konusu köklü bir inançtır. Aile bağlarıyla ilgili aksaklıklar, olumsuz okul yaşantısı, akran zorbalığı ve toplumsal kabulün düşüklüğü gibi fazlaca başlık burayı etkilemektedir. Tabii özsaygı ile ilgili yaşanacak zorluklar beden algımıza da yansıyacaktır ve kendimizi aynanın karşısında “Ben neden çirkinim?” sorusunu kendimize sorarken bulabiliriz.
- Toplumsal ve Kültürel Güzellik Standartları
Medya ve toplum, belirli bir güzellik anlayışını dayatabilir. Ancak tarih boyunca güzellik anlayışının değiştiğini unutmayın. Gerçekte her bireyin kendine has bir çekiciliği vardır. Toplum sürekli olarak mükemmeli arayış süreçlerini ortaya çıkarabilir. En başarılı, en güzel insanlar her zaman toplumda önemli bir noktada görülürken; toplum bu durumu tüm bireylere bir şart olarak dayatabilir. 90-60-90 gibi klasikleşmiş toplumsal beden ölçüsü kuralı buraya örnek olarak verilebilir. Bu dayatmalar tabii ki insanın kendisini olumsuz değerlendirmesine yol açabilir.
Ben Neden Çirkinim Düşüncesini Yenmenin ve Özsaygıyı Geliştirmenin Yolları
- Kendinizle Barışın
Düşüncelerinizin ne kadar gerçekçi olduğunu sorgulayın. “Ben neden çirkinim?” yerine “Bu düşünce nereden geliyor?” diye sorarak bilinçli farkındalık geliştirin. Farkındalığınız arttıkça bu düşünceleri değerlendirmeye ve kendinizi daha olduğu şekilde değerlendirmeye çalışın. Bir birey olarak kendinize saygı duymayı öğrenin. Kendinizde değiştirip geliştirebileceğiniz farklı konulara odaklanın. Kendinize yönelik saygınızı arttırmaya çalışın. Kendinizle daha fazla vakit geçirin, tanımaya başlayın ve de kendinize değer verdiğinizi gösterir şekilde sevdiğiniz aktiviteleri sağlamaya çalışın.
- 2. Sosyal Medya Tüketimini Azaltın
Gerçek dünyadan kopmadan, sosyal medyanın manipülatif yüzünü fark ederek bilinçli bir tüketici olun. Sosyal medya her zaman bir yanıltma ortamı olabilir. Bu durumlarda karşınızdaki kişi tanıdığınız birisiyse günlük yaşamdaki görünümünü de önünüze getirmeye çalışın ve buna bağlı bir değerlendirme yapın. Sosyal medyada herkes en iyi olduğu anı paylaşmaya çalışır ve de kime bakılsa çok neşeli ve çok güzel görünüyor olabilir. Bu durum günlük yaşamdaki gerçeklerle direkt örtüşmüyor olabilir. Kendinizi filtrelenmiş durumlarla kıyaslamayın.
- 3. Başka İnsanlarla Kendinizi Karşılaştırmayın
Her insan benzersizdir. Kendinizi sadece dününüzdeki halinizle karşılaştırın ve kendinizi geliştirmeye odaklanın. Herkesin yaşam döngüsü farklıdır ve de karşınızdaki kişinin de farklı zorlukları olabilir. Fiziksel görünüm sizin değerinizi belirleyen bir durum değildir. O yüzden siz; siz olun, siz olun!
- 4. Özsaygıyı Geliştirin
Olumlu iç konuşmanızı arttırın, yeteneklerinize ve kişisel gelişiminize odaklanın. Kendinize iyi davranın ve fiziksel görünüşü dışında kişisel değerlerinize de önem verin. Değer odaklı bir yaşamı hedefleyin. Bu konuda Russ Harris’in Özgüven Boşluğu kitabından yararlanabilirsiniz. Kendinize yakın olduğunuz ve sevdiğiniz bir kişiye önem verircesine davranın. Nasıl ki o kişinin sevdiği şeyleri hediye etmek, sevdiği bir yemeği ısmarlamak gibi davranışlarda bulunuyorsak kendinize de bu değeri göstermeye çalışın. Kendinizle bağ kurun!
- 5. Kendi Bakımınıza Önem Verin
Sağlıklı beslenme, spor yapma ve iyi bir uyku düzeni hem fiziksel hem de zihinsel olarak daha iyi hissetmenize yardımcı olur. Elbette kendinize daha dikkat ettiğinizde görünümünüzde yaşanacak doğal değişimler kendinizi daha iyi hissetmenize ve kişisel bakış açısını daha olumlu hale getirmede iyi bir araç olacaktır.
- 6. Profesyonel Destek Alın
Eğer kendinizi sürekli olarak çirkin hissediyorsanız ve bu durum özsaygınızı ciddi anlamda etkiliyorsa, bir psikolojik danışmandan destek almak faydalı olabilir. Tabii ki bu düşünceler ve duygularla mücadele etmekte zorlanıyor olabilirsiniz. Bu konuda bir psikologdan online veya yüz yüze terapi desteği alarak bu durumdaki zorluğunuzu aşmak için bir adım atabilirsiniz. Unutmayın psikolojik destek herkes için bir ihtiyaçtır.
Çirkinlik hissi genellikle özsaygı eksikliğinden, toplumsal baskılardan ve zihinsel çarpıtmalarımızdan kaynaklanır. Gerçekte herkesin farklı bir güzelliği vardır ve önemli olan, kendimizi nasıl gördüğümüzdür. Özsaygınızı geliştirerek, kendinizi daha iyi hissetmeye ve görünüşünüzle barışık olmaya başlayabilirsiniz. Unutmayın, değeriniz sadece dış görünüşünüzle sınırlı değildir!
